Yatırım yaparken ekonomik göstergeleri takip etmek şart. Peki hangi göstergelere odaklanmalısınız? İşte yatırımcılar için temel kritik ölçümler ve nasıl yorumlanacakları.
Özetle: Tek bir veriye takılma—merkez bankası faizleri, enflasyon, büyüme/işsizlik, DXY, tahvil getirileri, şirket kârları, güven endeksleri ve cari denge gibi göstergeleri birlikte, trende bakarak ve piyasa beklentisiyle kıyaslayarak okumak esas başarıyı getirir. 2026’da sahneyi büyük ölçüde faiz indirim döngülerinin hızı, enflasyonun seyri, doların gücü ve jeopolitik riskler belirleyecek; Türkiye özelinde cari açık ve TL dinamikleri kritik. Doğru çerçeve: Çoklu gösterge, trend odaklı okuma, “beklenti—gerçekleşme” farkını yakalama.
1. Merkez Bankası Faiz Kararları
Neden Önemli: Faiz oranları tüm piyasaları etkiler. Yüksek faiz tasarrufu teşvik eder, borsayı ve emlağı baskılar. Düşük faiz tam tersi.
Nasıl Takip Edilir: FED, ECB, TCMB gibi merkez bankalarının toplantı takvimlerini takip edin. Bloomberg, Investing.com gibi sitelerde canlı yayınlanır.
2026 İçin: FED’in 2025’te faiz indirimlerine devam ediyor, 2026’da da bu trendin devam edeceği bekleniyor. TCMB ise enflasyonla mücadele için sıkı duruş sergiliyor ve FED gibi o da aşamalı olarak faiz indirimleri yapıyor.
2. Enflasyon Oranları (TÜFE, ÜFE)
TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi): Hanehalkı tüketim malları ve hizmetlerinin fiyat değişimi. ÜFE (Üretici Fiyat Endeksi): Üreticilerin maliyetlerindeki değişim. ÜFE artışı genelde TÜFE artışının habercisi.
Yatırıma Etkisi: Yüksek enflasyon sabit getirili yatırımları (tahvil, mevduat) aşındırır. Emtia, altın, gayrimenkul gibi varlıklar enflasyona karşı koruma sağlar.
3. İşsizlik Oranı
Neden Önemli: İşsizlik oranı ekonominin sağlığının göstergesi. Düşük işsizlik güçlü ekonomi demek, ancak çok düşük olursa enflasyon baskısı yaratabilir.
ABD’de Non-Farm Payrolls: Her ayın ilk cuma günü açıklanan istihdam verisi, global piyasaları hareket ettirir.
4. GSYİH Büyümesi
Nedir: Gayri Safi Yurt İçi Hasıla, bir ülkenin ürettiği tüm mal ve hizmetlerin toplam değeri.
Yatırıma Etkisi: Güçlü GSYİH büyümesi borsa için olumlu. Ancak aşırı hızlı büyüme enflasyon kaygısı yaratır ve merkez bankası faiz artırımına gidebilir.
2025 Beklentisi: Küresel büyüme %3 civarında bekleniyor. Gelişmekte olan ülkeler daha yüksek büyüme gösterebilir.
5. Dolar Endeksi (DXY)
Nedir: ABD dolarının altı ana para birimi sepetine karşı değeri.
Türk Yatırımcılar İçin Kritik: Dolar güçlendiğinde TL zayıflar, ithalat pahalılaşır, enflasyon artar. Ancak ihracatçı şirketler ve dolar varlığı olanlar kazanır.
6. Altın ve Emtia Fiyatları
Altın: Güvenli liman varlığı. Belirsizlik arttığında, jeopolitik gerginliklerde yükselir.
Petrol: Enerji fiyatları enflasyonu ve üretim maliyetlerini doğrudan etkiler. OPEC+ kararlarını takip edin.
Bakır: Ekonomik aktivitenin göstergesi. “Dr. Copper” lakaplı. Bakır fiyatı yükseliyorsa ekonomi canlanıyor demektir.
7. Tahvil Getirisi ve Getiri Eğrisi
10 Yıllık Tahvil Getirisi: Piyasanın gelecek beklentilerini yansıtır. Yükseliyorsa enflasyon veya büyüme beklentisi var demektir.
Getiri Eğrisi: Kısa vadeli ve uzun vadeli tahvil getirileri arasındaki fark.
- Normal: Uzun vadeli getiri daha yüksek
- Ters Getiri Eğrisi: Kısa vadeli getiri daha yüksek. Genelde durgunluğun habercisi.
8. Kurumsal Kâr Açıklamaları
Earnings Season: Şirketlerin üç ayda bir yayınladıkları finansal sonuçlar. Borsayı en çok etkileyen faktörlerden biri.
Takip Edilecekler:
- Kâr artışı/azalışı
- Gelecek dönem rehberlikleri
- Sektör trendleri
9. Tüketici ve İş Dünyası Güven Endeksleri
Tüketici Güven Endeksi: Tüketicilerin ekonomiye bakışı. Yüksek güven daha fazla harcama demek.
PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi): İmalat ve hizmet sektörlerinin sağlığını ölçer.
- 50’nin üstü: Genişleme
- 50’nin altı: Daralma
10. Cari Açık/Fazla
Türkiye İçin Çok Kritik: Cari açık yüksekse döviz talebi artar, TL baskı altında kalır.
2025 Beklentisi: Türkiye’nin cari açığının turizm gelirleri ve enerji fiyatlarına bağlı olarak değişeceği öngörülüyor.
11. Konut ve Emlak Verileri
Mortgage Faizleri: Konut talebini etkiler. Konut Satışları: Ekonomik aktivitenin öncü göstergesi. Konut Fiyat Endeksleri: Case-Shiller, REIDIN gibi.
12. Jeopolitik Riskler
Sayısal bir gösterge değil ama kritik:
- Seçimler (ABD, Türkiye, Avrupa)
- Savaşlar ve çatışmalar
- Ticaret anlaşmaları veya yaptırımlar
Veri Kaynaklarınız
Global:
- Bloomberg Terminal (ücretli, profesyonel)
- Investing.com (ücretsiz)
- TradingView (teknik analiz için)
- Federal Reserve (FRED) veritabanı
Türkiye:
- TÜİK (resmi istatistikler)
- TCMB (para politikası)
- Borsa İstanbul verileri
- Hazine ve Maliye Bakanlığı
Nasıl Kullanmalı?
1. Bütünsel Bakış: Tek bir göstergeye bakıp karar vermeyin. Birden fazla göstergeyi birlikte değerlendirin.
2. Trend Takibi: Tek bir veri noktası değil, trendin yönü önemli.
3. Konsensüs Karşılaştırması: Açıklanan veri, piyasa beklentisinin üstünde mi altında mı? Sürprizler piyasayı hareket ettirir.
4. Gecikmeli vs Öncü Göstergeler: İşsizlik gecikmeli (sonucu gösterir), PMI öncü (geleceğe işaret eder) göstergedir.
Sonuç
Başarılı yatırım için ekonomik göstergeleri takip etmek şart. 2025’te özellikle merkez bankası kararları, enflasyon, dolar hareketleri ve jeopolitik riskler ön planda olacak. Bu göstergeleri düzenli takip ederek, piyasa hareketlerini daha iyi anlayabilir ve yatırım kararlarınızı daha sağlıklı verebilirsiniz.